Zabran iz "Kalkanskih krugova" u svima izaziva jezu: Drevna verovanja o nastanku ove reči su još strašnija!

Ako gledate “Kalkanske krugove”, domaću seriju čija se druga sezona ovih dana emituje na Javnom servisu, sigurno znate da se dobar deo radnje vrti oko misterioznog “zabrana”. Šta je zapravo ovaj tajanstveni prostor?

Za početak, “zabran” je termin koji na našim prostorima postoji od davnina. O tome svedoči činjenica da se može pronaći u rečniku Vuka Karadžića, kao i u mnogobrojnim narodnim pričama, ali pripovetkama i romanima iz 19. iz 20. veka.

Promo Firefly

Tako, u zbirci pesama “Tražim pomilovanje” Desanka Maksimović piše: “Za grabljivice i zveri oklevetane, za vukove što se kroz zabran stari, u letnje dane spuštaju smireno kao kardinali”. Stevan Jakovljević u “Srpskoj trilogiji” kaže: “Levo jedna polusrušena kuća, ispred mene zabran, a desno neka sveže iskopana zemlja”, dok Isidora Sekulić u “Kronici palanačkog groblja” navodi: “Po čitav dan, leti i zimi, luta ona kroz zabran, beži od sobe i onih koji su u sobi”.

“Zabran” se, pre svega, odnosi na šumski prostor na kome je zabrenjeno krčenje ili seča. Dalje, i u skladu sa imenom, to može biti i prostor kome je zabranjen pristup.

Promo Firefly

Bogovi i duhovi predaka koji žive u šumama

Termin se nalazi u većini rečnika, a prema definiciji iz “Rečnika srpskog jezika” Matice srpske iz 2011. “zabran” je “šuma, pašnjak ili lovište u koje je zabranjen pristup (sečenje drva, napasanje stoke, lov i dr)”.

Sinonimi su mu “gaj”, “lug”, ali i reči izvedene iz onoga što označava kao što su “branik” odnosno “branjevina”. Ove reči su slovenskog porekla. Veruje se da su nastale na osnovu drevnih verovanja da bogovi i duhovi predaka žive u pojedinim šumama, pa gaje drveće u njima i brane njegovu seču.

Promo/Firefly

U prošlosti, zabran je bio u državnom vlasništvu dok se u novije vreme termin odnosi i na privatne posede šuma koje su stoga zabranjene za raskrčavanje, navodi Istorijski zabavnik. Oni koji su ostali državni danas su obično izletišta. Jedno od najpoznatijih nalazi se kraj Obrenovca.

Bonus video:

Instalirajte našu iOS ili android aplikaciju – 24sedam Vest koja vredi