Umetnik sa plaštom proroka: 90 godina od rođenja legendarnog Milića od Mačve (FOTO)
Njegov rad simbolizuje otpor vremenu i zaboravu, donoseći poruku da umetnost nije samo slika, već i neprestani dijalog između prošlosti i sadašnjosti
Na današnji dan, 29. oktobra 1934. godine, rođen je jedan od najautentičnijih i najprepoznatljivijih umetnika sa ovih prostora – Milić Stanković, poznatiji kao Milić od Mačve.
Ovaj slikar i književnik nije bio samo majstor boje i reči već i umetnik koji je kroz svoja dela prožimao jedinstvenu kombinaciju istorije, mitologije i ličnog doživljaja sveta.
Vizionar iz Mačve
Milić Stanković potiče iz bogate kulturne sredine Mačve, koja je oblikovala njegov umetnički senzibilitet. Njegova platna svedoče o snovima u kojima se stapaju srpska istorija, religija i nadrealna maštanja. Sam sebe nazivao je prorokom i umetnikom, a njegovi radovi često su izazivali podeljene reakcije, od divljenja do nerazumevanja.
Ipak, iza tog nesvakidašnjeg izraza krila se jasna poruka – umetnost je put kroz vreme, prostor i svest, gde realnost i mit idu ruku podruku.
Pročitajte još:
Slikar istorijskih epopeja i poetskih vizija
Njegova dela često su inspirisana ključnim istorijskim trenucima, od srednjovekovne Srbije do Kosovskog boja, koje je ovekovečio na svoj prepoznatljiv, fantazmagoričan način. Milić je verovao da umetnost može da povrati snagu identiteta i kolektivnog pamćenja. Njegove slike odišu mističnim svetlom, uz slojeve simbola koje je umeo da tumači samo on na svoj jedinstven način.
Književno stvaralaštvo i borba za identitet
Pored slikarskog opusa, Milić je bio i talentovani književnik. Njegovi tekstovi su predstavljali produžetak njegovog slikarskog sveta – protkani duhovnošću, mitovima i filozofskim razmatranjima.
Umetnik s plaštom proroka
Milić od Mačve bio je poznat po svom specifičnom stilu odevanja koji je dodatno naglašavao njegov ekscentrični karakter i umetničku slobodu. Često je nosio crni plašt nalik mantiji, koji mu je davao mističan i dostojanstven izgled, dok je na glavi nosio crnu beretku, upotpunjujući time svoj neobični vizuelni identitet. Njegov štap, nalik na vladičanski, dodavao je element teatralnosti i simbolike, odajući utisak umetnika koji je istovremeno i prorok i hroničar sopstvenog sveta.
Ovakav stil bio je daleko od pukog ekscentrizma – Milić je njime slao jasnu poruku o svojoj povezanosti s tradicijom, verom i umetnošću, nastojeći da spoji prošlost i sadašnjost u jedinstveni izraz. Njegova pojava bila je toliko upečatljiva da je postala gotovo sastavni deo njegovog umetničkog opusa, čineći ga prepoznatljivim gde god bi se pojavio.
Kroz svoju umetnost, rečima i bojama, zalagao se za očuvanje nacionalnog identiteta, često kritikujući tendencije modernizacije koje su, po njegovom mišljenju, potirale korene srpske tradicije.
Kontroverzna figura na umetničkoj sceni
Milić od Mačve bio je poznat i po svom ekscentričnom ponašanju. Njegov životni stil i pogledi na svet nisu bili uvek u skladu s tadašnjim društvenim normama, ali baš to ga je učinilo jedinstvenim. Bio je veran tradiciji, a istovremeno je odbijao konvencionalnost, smatrajući da umetnik mora biti slobodan i neukalupljen.
Zastupao autohtonističku školu i verovao u Teslino oružje
Milić od Mačve bio je poznat ne samo po svojoj umetnosti već i po kontroverznim političkim stavovima i javnim istupima. Jedna od njegovih izložbi 1962. godine, koja je bila zabranjena, posvećena je slikaru Savi Šumanoviću. Milić je tom prilikom izjavio da je Šumanović ubijen "od ustaškog zverinja" jer je bio Srbin i potpisivao svoje slike ćirilicom, koju su ustaške vlasti zabranile 1941.
Milić je slavio posetu Mihaila Gorbačova Jugoslaviji, naslikavši ga kao arhanđela Mihaila, sa šajkačom na glavi i srpskim opancima.
Tokom 1990-ih godina, Milić je javno zastupao Srpsku autohtonističku školu, verujući da su Srbi i Sloveni prisutni na Balkanu od praistorije. Takođe je tvrdio da postoji tajno Teslino oružje i spominjao ga kao pretnju tokom ratnih sukoba. Bio je kritičar SANU i predlagao je oduzimanje titula nekim akademicima.
Ostavština Milića od Mačve
Milićeva dela danas se čuvaju u mnogim galerijama i privatnim kolekcijama, dok je njegov lik ostao sinonim za umetnika koji se nikada nije bojao da prati sopstvene vizije. Njegov rad simbolizuje otpor vremenu i zaboravu, donoseći poruku da umetnost nije samo slika, već i neprestani dijalog između prošlosti i sadašnjosti.
Bonus video:
Instalirajte našu iOS ili android aplikaciju – 24sedam Vest koja vredi
Komentari