Zločin bez kazne već 19 godina! Potresna svedočanstva o martovskom pogromu otkrivaju užas koji se dešavao tog 17. marta 2004. godine na KiM
Povređene su ukupno 954 osobe, među kojima 61 pripadnik Kfora i 65 UNMIK-ovih policajaca. Oko 150 Srba dobilo je ozbiljne i teške povrede, a više od 4.000 ih je proterano
Tog marta 2004. godine na Kosovu i Metohiji ubijeno je najmanje 19 osoba, uništeno 935 srpskih kuća i zapaljeno 35 verskih objekata, uključujući 18 spomenika kulture, i proterano oko 4.000 Srba.
Martovski pogrom ostaje rak-rana, dan kad su "goreli vekovi" i dan najvećeg stradanja srpskog naroda na Kosovu i Metohiji u novijoj istoriji, a bio je uvod u nastavak progona Srba sa KiM.
Prema tvrdnjama Albanaca, povod je bila nesreća u kojoj su stradala tri albanska dečaka, koja je predstavljena kao nasilje srpskog stanovništva nad albanskim stanovništvom.
A, kako je zapravo bilo?
Dva dana uoči pogroma, 15. marta, u selu Čaglavica, nadomak Prištine, ranjen je Jovica Ivić (18) i u teškom stanju prenesen u bolnicu u severni deo Mitrovice. Nakon toga usledili su protesti srpskog stanovništva u Gračanici, Sušici, Lapljem Selu...
Pročitajte još:
Samo dan kasnije, trojica dečaka albanske nacionalnosti (8, 11 i 12 godina) udavila su se u reci Ibar, a albanska zajednica je ubrzo za to optužila Srbe, tvrdeći da su deca zapravo bežala od njih.
Iako je UNMIK istragom utvrdio da su optužbe bile lažne, a kasnija svedočenja pripadnika Kfora potvrdila da je napad mnogo ranije pripreman, varnica na lako zapaljivo tlo je bačena i vatra je buknula.
Usledili su protesti u južnom delu Kosovske Mitrovice, blokade, Molotovljevi kokteli, i neredi su počeli da se šire munjevito, a nasilje je eskaliralo.
Sutradan, 17. marta, oko podneva više hiljada Albanaca naoružanih automatskim puškama prelazi most na Ibru i počinje napad na Srbe, pripadnici međunarodnih snaga bezbednosti upotrebili su suzavac i šok bombe.
U ranim popodnevnim satima pojavljuju se informacije da su u toku napadi na Srbe u nizu mesta širom Kosova i Metohije, u Lipljanu, Obiliću, Zubinom Potoku, Lapljem selu, Čaglavici...
Više hiljada Albanaca napalo je Srbe u Čaglavici, južnom predgrađu Prištine, a snajperom je u tom mestu ranjeno deset osoba srpske nacionalnosti i spaljene kuće.
Neredi su se preneli i na naredne dane, 18. i 19. mart.
Protestovalo se i u gradovima širom Srbije zbog nereda na KiM, a iz besa zbog načina tretiranja srpskog stanovništva u južnoj pokrajini u Beogradu i Nišu zapaljene su džamije, a u Novom Sadu je demolirano sedište Islamske zajednice.
Kasnija istraga nesreće na Ibru, kao i izveštaji međunarodnog tužioca u Kosovskoj Mitrovici Pitera Tinslija pokazali su da krivičnih elemenata i krivice, naročito Srba kako su Albanci optužili, nema.
- Dokazi ne podržavaju postojanje osnovane sumnje da je počinjeno krivično delo bilo kojeg pojedinca ili pojedinaca - navodi se u izveštaju, što je podržala i izjava tadašnjeg portparola policije Unmika Dereka Čepela, koji je demantovao da su albanski dečaci nastradali bežeći od Srba.
Zvaničan izveštaj UNMIK-a - proterano više od 4.000 Srba
Prema zvaničnom izveštaju UNMIK-a, koji su UN objavile u aprilu 2004. godine, poginulo je 19 osoba, dok se još nekoliko tela vodilo kao neidentifikovano.
Povređene su ukupno 954 osobe, među kojima 61 pripadnik Kfora i 65 UNMIK-ovih policajaca. Oko 150 Srba zadobilo je ozbiljne i teške povrede, a više od 4.000 ih je proterano.
Tokom martovskog pogroma više od 800 objekata je teško ili potpuno uništeno.
Uništeno blizu 100 crkvenih objekata
Prema podacima Eparhije raško-prizrenske SPC, iz aprila 2004, ukupan broj uništenih crkvenih zgrada tokom pogroma marta 2004. je bio blizu stotinu. Uništene su nebrojene freske, ikone, crkvene relikvije.
Posebna meta bili su duhovno nasleđe i hramovi srpskog naroda.
U Prizrenu su zapaljeni Crkva Bogorodice Ljeviške i Manastir Svetog arhangela Mihaila, miniran je Manastir Svetih Kozme i Damjana u Zočištu, manast, a Kfor je sprečio napad na Hram Hrista Spasa.
Kfor je moraoo da evakušše monahinje manastira Devič, pošto je najmanje 1.000 naoružanih Albanaca okružilo manastir koji je opljačkan i zapaljen.
Spaljene su obe pravoslavne crkve u Kosovu Polju – Crkva Svetog Nikole, iz XIX veka i Crkva Svete Katarine, u selu Bresje, kod Kosova Polja.
U Peći su zapaljene Crkva Svetog Preteče i Crkva Svetog Jovana Krstitelja, Stara mitropolija sa parohijskim domom i Crkva vavedenja Presvete Bogorodice.
Osim svetinja, organizovan je i napad na bolnicu i školu "Sveti Sava", porušen veliki broj spomenika na pravoslavnom groblju, što je nastavljeno i nakon pogroma.
"Posebna grupa za likvidacije i etničko čišćenje"
Milovan Drecun je u ranijoj izjavi za medije rekao da je i Ibrahim Rugova u jednom od izveštaja rekao da su pogrom organizovali Hašim Tači i Ramuš Haradinaj.
- Jedna od najjačih grupa za likvidacije i etničko čišćenje je "Orlovo oko". Ona je identifikovana i u izveštaju Dika Martina i Kfora i NATO-a. Formirali su je pripadnici Tačijeve "Dreničke grupe" marta te godine da bi sprovela upravo ovo što je sledilo - rekao je Drecun.
Kosovski zaštitni korpus trpao je Srbe u kamione jer, kako im je rekao, ne može da ih zaštiti u njihovim kućama, da bi zatim došli oni koji su palili srpske domove, dodao je on.
Procene koje je dao UNMIK pokazale su da je u neredima učestvovalo oko 60.000 Albanaca, dok su međunarodni tužioci i sudije na Kosovu i Metohiji procesuirali sedam slučajeva uništavanja crkava i 67 osoba je osuđeno.
Bonus video
Instalirajte našu iOS ili android aplikaciju – 24sedam Vest koja vredi
Komentari