Rađanje crnogorskog separatizma: Saradnici fašista pokušali da proglase nezavisnu državu, pa pobegli pred besom naroda

Na današnji dan 1941. godine na Cetinju je održan Petrovdanski sabor, skupština koju su organizovali pristalice nezavisne Crne Gore pod okupacijom italijanske fašističke vlasti. 

Sabor je okupio određen broj političkih predstavnika i vođa iz Crne Gore, a njegova glavna svrha bila je poništiti odluke Podgoričke skupštine i proglasiti obnovu Kraljevine Crne Gore.

Wikipedia

U sali Zetskog doma, Sabor je svečano otvorio blizak saradnik ustaškog poglavnika Anta Pavelića, Sekula Drljević. Uz njega su se na Saboru našli i predstavnici Crnogorske federalističke stranke, koji su već u aprilu iste godine formirali Privremeni upravni odbor, a kasnije prerastao u Centralni nacionalni komitet za oslobođenje i uspostavljanje nezavisne Crne Gore.

Sabor je jednoglasno usvojio odluke o poništenju svih odluka donesenih na Podgoričkoj skupštini, nakon Prvog svetskog rata. Takođe, proglašena je obnova Kraljevine Crne Gore, koja je ujedinjena pod vladavinom kralja Nikole. 

Međutim, u realnosti Sabor nije imao nikakvu podršku u narodu pa je i realizacija separatističkih odluka bila nemoguća. To se najbolje videlo i izbijanjem Trinaestojulskog ustanka koji je usledio samo dan posle.

Okupatore slavili kao oslobodioce

Bitno je napomenuti da su separatisti, koji su bili protiv pridruživanja Kraljevini Jugoslaviji, doživeli dolazak italijanskog okupatora kao oslobođenje. Ovaj stav dodatno je bio podstaknut posetom italijanskog kralja Vitorija Emanuela sredinom juna 1941. godine, koji je bio oženjen Jelenom, kćerkom poslednjeg crnogorskog kralja Nikole. Separatisti su ovaj događaj koristili kako bi prikazali italijanske okupatore kao oslobodioce i prijatelje Crne Gore.

Printscreen/Youtube

Pod komandom italijanskog generala Uga Kavalera, čije su trupe okupirale Crnu Goru, formiran je Civilni komesarijat za Crnu Goru krajem aprila 1941. godine, kao organ vrhovne vlasti. Visoki civilni komesar preuzeo je vrhovnu vlast u Crnoj Gori, dok su se upravni aparat stare vlasti i jugoslovenski žandarmerijski puk na teritoriji Crne Gore stavili u službu okupacionih vlasti.

Uz raspuštanje Privremenog administrativnog crnogorskog komiteta početkom maja 1941. godine, civilni komesar Serafino Macolini imenovao je Savetodavno veće Crnogoraca (Konsultu) kao zamenu. 

Mihailo Petrović Njegoš: Ja sam Srbin i protivnik crnogorskog separatizma

Mihailo Ivanović, bivši crnogorski ministar u Londonu, postao je počasni predsednik Veća, dok je Jovo Popović, takođe bivši ministar, preuzeo funkciju predsednika. Zadatak Veća bio je priprema za proglašenje Kraljevine Crne Gore. Iako je Savetodavno veće predložilo Mihailu Petroviću Njegošu da preuzme presto Crne Gore, on je odbio tu ponudu.

Wikipedia

Kada mu je u posetu došao specijalni izaslanik, Mihailo je na neljubazan način odbio da sedne na presto, izjavivši da se oseća Srbinom i da je nepokolebljiv protivnik  crnogorskog separatizma i zelenaša.

Separatizam propao, Drljević pobegao kod Pavelića

S obzirom da je ustanak izbio odmah dan posle Petrovdanskog sabora, odluke separatističke grupice nikada nisu sprovedene u delo. 

Italijani su ubrzo napustili ideju o nezavisnoj Crnoj Gori i opredelili se za vojnu upravu. Nekoliko meseci kasnije, Drljević je pobegao i uspeo se prokrijumčariti u nemačku okupacionu zonu u NDH. 

Sa predajom Italije u septembru 1943. godine, on se preselio u Zemun, a u leto 1944. u Zagreb, gde je osnovao Crnogorsko državno veće u NDH uz pomoć Nemaca i Hrvata.

Drljević je u Zagrebu objavio u pamflet pod nazivom “Tko su Srbi?” u kojem je optužio navodno “agresivnu” srpsku politiku za sve bivše i sadašnje probleme na Balkanu, predstavio etničke Srbe kao “degenerisanu rasu” i istakao njihovu “sličnost sa Jevrejima”.

BONUS VIDEO

Instalirajte našu iOS ili android aplikaciju – 24sedam Vest koja vredi