Vuk i Dositej su sahranjeni u porti Saborne crkve: Da li su velikani srpske kulture želeli da počivaju baš na ovom mestu? (FOTO)

U porti Saborne crkve Svetog Arhangela Mihaila počivaju velikani srpske kulture - Vuk Stefanović Karadžić i Dositej Obradović, međutim, postavlja se pitanje da li su ovi jezikoslovci želeli baš na tom mestu da budu sahranjeni?

Njihovi spomenici nalaze se sa leve i desne strane porte, omeđani sa po četiri stuba i betonskom saksijom za cveće. 

Za samom zidu Saborne crkve piše da "pod krilom metar i po na zapad" počivaju smrtni ostaci Dositeja Obradovića i Vuka Stefanovića Karadžića. 

Činjenica da je Vuk prvobitno bio sahranjen u Beču, na groblju Svetog Marka, izazvala je veliko nezadovoljstvo među Srbima, koji su pokrenuli inicijativu da se njegovo telo prenese u matičnu zemlju reformatora srpskog jezika. 

Pripreme za prenos tela Vuka Karadžića počele su devedesetih godina 19. veka, a tokom ovog procesa Srpska kraljevska akademija odigrala je važnu ulogu. 

Ideja gde bi trebalo da Vuk bude sahranjen bilo je mnogo, poput Tršića, manastira Tronoša, Beograda... Zbog toga je u januaru 1897. oformljen Odbor za prenos Vukovih posmrtnih ostataka. Rukovodilac Odbora je bio M. Milićević, predsednik Srpske kraljevske akademije, a članovi Odbora su bili M. Valtrović, J. Jovanović Zmaj, N. Pašić, A. Gavrilović. 

Profimedia

Aleksandar Obrenović je 2. maja 1897. potpisao proklamaciju u kojoj je objavljeno da kralj planira da prenese telo Vuka Karadžića u Beograd u septembru te godine, a da će svi troškovi biti plaćeni iz državnog budžeta u znak zahvalnosti za Vukova velika dela.

U Beču, na groblju Svetog Marka, 28. septembra 1897, izvršena je eshumacija tela Vuka Karadžića pred brojnim okupljenim građanima koji su došli da se oproste od ovog velikana. 

Ceremonija dočeka tela Vuka Karadžića u Beograd bila je pažljivo organizovana, a mnogim inostranim gostima su poslate pozivnice da prisustvuju ovom važnom državnom događaju. Pa je tako, osim Beograđana, u porti Saborne crkve bilo mnogo i posetilaca iz Crne Gore, Bosne, Hrvatske, Makedonije... 

Nakon što je telo izneto iz voza, krenuo je sprovod sledećim ulicama: Nemanjinom, Kralja Milana, Knez Mihailovom i Dubrovačkom (današnjom Ulicom kralja Petra), da bi pred Sabornu crkvu Vukovi posmrtni ostaci stigli u 11 sati. 

Zatim je obavljen pomen, nakon čega je kovčeg prenet do groba uz pesmu Jovana Jovanovića Zmaja i Josifa Marinkovića. Usledilo je polaganje venaca na grob - ukupno ih je bilo 95.

Profimedia

Kao mesto za grob Vuka Karadžića određeno je mesto zapadno od ulaza u crkvu, nasuprot groba Dositeja Obradovića.

Iako je Vuk sahranjen u Beograadu, on nikada nije zaboravio svoje poreklo i zavičaj, pa je tako želeo da počiva na Lagatoru, imanju koje je 1857. godine kupio za hiljadu dukata, a na kojem se dan nalaze višespratnice. 

Kao i Vuk, Dositej Obradović je takođe sahranjen u porti, iako je njegova želja je bila da bude sahranjen pored Hajdučke česme u Košutnjaku.

Njegovo telo je dva puta premeštano - prvi put 1837. zbog zidanja nove Saborne crkve i drugi put 1879. kako bi se njegov grob postavio pored Vukovog.

Grobnica Obrenovića 

Tanjug/Sava Radovanović

Osim porte Saborne crkve, u unutrašnjosti bogomolje nalazi se grobnica kneza Miloša, koji je preminuo 14. septembra 1860. godine. 

Tu počiva i njegov sin, Mihailo, čije je telo posle ubistva u Košutnjaku, 29. maja 1868. godine, preneto u Sabornu crkvu i položeno u očevu grobnicu.  

Nadograđeni spomenik knezu Mihailu, koji se sastoji od postolja, sarkofaga i bronzane statue Svetog arhanđela Mihaila, podigla je kneginja Julija. 

Bonus video

Instalirajte našu iOS ili android aplikaciju – 24sedam Vest koja vredi