Kuće, vajati, ambari, čardaci - Tršić čuva uspomenu na život Vuka Karadžića i srpskog sela s kraja devetnaestog veka

Tršić, seosko naselje dinarskog tipa, udaljeno sedam kilometara od Loznice na putu za Valjevo, poznato je kao rodno mesto reformatora srpskog jezika Vuka Stefanovića Karadžića.

Objekti koji se nalaze u ovom znamenitom mestu sagrađeni su u okolnim selima i preneti u kompleks, tako da su sačuvali svoje prostorne i konstruktivne oblike. Ukupan broj objekata je 35, i svi se nalaze pod zaštitom: kuće, vajati, kačare, mlekare, čardaci, ambari, vodenice, crkva, magaze, odnosno svi oni objekti koji su nekada činili staro srpsko domaćinstvo.

Preko 100.000 turista godišnje poseti Tršić i najveću atrakciju mesta, kuću Vuka Karadžića. U najvećem broju su to đačke ekskurzije, posebno za vreme tradicionalnih manifestacija – Vukovog sabora i Đačkog Vukovog sabora.

Tršićem upravlja Centar za kulturu „Vuk Karadžić“, sa čijom direktorkom Snežanom Nešković Simić smo razgovarali.

– Kuća je podignuta 17. septembra 1933. godine na inicijativu članova Odbora za podizanje spomen-obeležja Vuku Stefanoviću Karadžiću. Novčana sredstva prikupljana su širom cele ondašnje Kraljevine Jugoslavije. Takva je predstavljala svojevrstan spoj načina života srpskog seljaka s kraja 19. veka i Vukovog životnog puta i rada.

Vukova rodna kuća je uništavana nekoliko puta tokom Prvog srpskog ustanka, te nije sačuvan nijedan njen deo. Urađena je prema tipovima starije jadarske kuće karakteristične za život seoskog domaćinstva s kraja 19. veka.

– Godine 1947. prilikom obeležavanja stogodišnjice pobede Vukovog jezika i kulturne revolucije, prošireno je dvorište kod Vukove spomen-kuće, posađen je voćnjak i preneta su četiri objekta narodnog graditeljstva – vajat, čardak, kačara i mlekara. Sledeći jubilej koji je obeležavan bio je stogodišnjica Vukove smrti, 1964. godine, kada je kompleks u Tršiću značajno proširen izgradnjom četiri kilometra moderne staze do Vukove spomen-kuće – kaže nam direktorka Centra za kulturu.

Najveće izmene su se desile prilikom obeležavanja 200 godina od rođenja Vuka Stefanovića Karadžića 1987. godine.

– Tada je podignuto nekoliko objekata narodnog graditeljstva u kojima su smešteni Muzej Vukovih sabora, opančarska i krojačka radnja, kao i galerija. Te godine su otvorene knjižara, biljna apoteka, gostinska kuća (danas Kuća pisaca) i recepcija, a u Vukovom dvorištu je postavljen još jedan vajat.

Instalirajte našu iOS ili android aplikaciju – 24sedam Vest koja vredi